ZASPOKOJENIE POTRZEB MIESZKANIOWYCH UPADŁEGO
Najważniejszym uprawnieniem, jakie przysługuje dłużnikowi w przypadku sprzedaży jego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego przez syndyka w toku postępowania upadłościowego jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Chodzi nie tylko o zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych samego upadłego, ale i osób pozostających na jego utrzymaniu. Po wejściu w życie nowych przepisów, krąg osób uprawnionych do uzyskania środków na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych został rozszerzony
o samozatrudnionych, czyli osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Przedsiębiorcy otrzymają na równych zasadach z konsumentami ochronę przed bezdomnością. Jest to istotna zmiana z punktu widzenia upadłych przedsiębiorców, którzy utracili możliwość zarobkowania, a tym samym zdolność do zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych.
Środki na poczet kosztów najmu zostaną przyznane upadłemu, jeśli w skład jego majątku wchodził lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, który zamieszkiwał upadły. Z kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości lokalowej przez syndyka wydziela się kwotę odpowiadającą:
- przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej okolicy lub sąsiedniej miejscowości,
- czynsz obejmujący okres od 12 do 24 miesięcy.
Aby upadły mógł otrzymać kwotę na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych oraz osób pozostających na jego utrzymaniu musi zamieszkiwać nieruchomość, która weszła w skład masy upadłości. Zamieszkiwanie oznacza rzeczywiste i stałe przebywanie w danym lokalu lub domu. Do jego potwierdzenia nie jest konieczne zameldowanie.
Tytuł własności jest zasadniczo bez znaczenia. Może to być zarówno własność hipoteczna, jak i własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu, jak i odrębna własność budynku na nieruchomości w użytkowaniu wieczystym. Nie ma przeszkód, aby
w skład masy upadłości wchodził udział upadłego w takiej nieruchomości, jeżeli tylko był on wcześniej tytułem umożliwiającym mu zamieszkiwanie.
Kwotę na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych określa obecnie sędzia wyznaczony (wcześniej: sędzia-komisarz) uwzględniając średni czynsz najmu za lokal w tej samej okolicy lub sąsiedniej miejscowości.
Na wysokość tej kwoty mają wpływ:
- wskazane przez upadłego potrzeby mieszkaniowe,
- liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu,
- zdolności zarobkowe upadłego, kwotę uzyskaną ze sprzedaży nieruchomości,
- opinie syndyka.
Kwota wypłacana jest jednorazowo przez syndyka i nie podlega to kontroli sądu.
W celu otrzymania środków upadły musi wnieść do sądu wniosek o zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. We wniosku należy wskazać:
- potrzeby mieszkaniowe upadłego oraz osób pozostających na jego utrzymaniu,
- możliwość zarobkowe.
O przyznaniu kwoty na potrzeby mieszkaniowe orzeka się w postanowieniu, na które przysługuje zażalenie. Upadłemu może być również przyznana zaliczka na poczet kwoty potrzebnej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych pod warunkiem, że fundusze masy upadłości na to pozwalają, a lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny nie został jeszcze sprzedany.
Nowe przepisy w przypadku upadłości przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wprowadzają takie same zasady ochrony potrzeb mieszkaniowych upadłego, jakie obowiązują w upadłości konsumenckiej. Ochrona prawa do mieszkania dla upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu nie powinna być uzależniona od tego czy upadły prowadzi, czy też nie prowadzi działalności gospodarczej (P. Gurgul, Prawo upadłościowe. Komentarz, Wyd. 12, Warszawa 2020, kom. do art. 342a, nb. 12, Legalis). Dłużnik, który oddaje cały swój majątek syndykowi, musi mieć zapewnioną godną egzystencję oraz ochronę przed bezdomnością.
Przytoczone przepisy, stosujemy analogicznie wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, których postępowanie upadłościowe toczy się na podstawie przepisów Tytułu V ustawy Prawo upadłościowe.
W związku z nowelizacją przepisów Prawa upadłościowego w postępowaniu uproszczonym nie ma Sędziego-komisarza. Wniosek o wydzielenie kwoty na potrzeby mieszkaniowe, należy zatem złożyć do Sądu, który wydał postanowienie
w przedmiocie ogłoszenia upadłości, a decyzję podejmie Sędzia wyznaczony.
Masz dodatkowe pytania? Zadzwoń: 22 299 74 78 lub napisz na adres: kancelaria@lewandowskikancelaria.pl
Paulina Krukowska
prawnik
